17 binin üzerinde insanımızı kaybettiğimiz 17 Ağustos 1999 Marmara depreminin üzerinden 25 yıl geçmesine rağmen sağlam ve dayanıklı binaların inşası konusundaki bilinç olması gereken düzeyin çok altında. 50 binin üzerinde vatandaşımızı kaybettiğimiz 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminde de maalesef bunu gördük.
Deprem kuşağında olan ülkemizde depreme karşı bilinçli ve hazırlıklı olmak zorundayız. Yapı sistemi her ne olursa olsun doğru projelendirme, doğru malzeme ve doğru uygulama için sıkı denetimler yapılmalı ve yaptırımlar uygulanmalı.
Biz taşıdığımız sorumlulukla alternatif yapı sistemlerini inceleyerek 2000 yılında hafif çelik yapı ile Türkiye’yi tanıştırdık. Bu sistemle yıllar içerisinde hem kurumsal hem de bireysel projeler yaptık. 350 sayfalık Hafif Çelik Mimari Detay kitabını 2008 yılında oluşturduk. Yıllar içerisinde bu sistemin Türkiye’de yaygınlaşması için büyük çaba gösterdik.
2020 Elazığ depremi sonrasında TOKİ’nin öncülüğünde, oluşturulmasına katkıda bulunduğumuz hafif çelik teknik şartnamesiyle 50.000 adet köy evi yapıldı. Biz de bu kapsamda farklı bölgelerde köy evleri inşa ettik. Geçtiğimiz yıl yaşadığımız Kahramanmaraş depremi sonrasında ise deprem bölgelerinin yeniden yapılaşması çerçevesinde 100.000 hafif çelik köy evi ihale edildi. Bu köy evlerinin yapımı ve teslimatı devam etmektedir.
Tüm bu çalışmalara rağmen Türkiye’de çelik toplam yapı stoğumuzun sadece %5’ini oluşturuyor. Depremleri minimum hasarla atlatmamız, vatandaşlarımızın daha güvenli evlerde yaşaması ve kayıpların daha az olması için çok daha fazla adım atılması gerekiyor.
- Çelik yapı hem sağlamlığı hem de hızıyla şehirlerimizin yeniden inşasında bir tercih değil zorunluluk olmalı.
- Çok katlı yapıların inşası hibrit yapı sistemiyle gerçekleştirilebilir. Çelik yapılaşma bir devlet politikası haline gelmeli.
- Çelik malzeme üreticileri yeni ürün geliştirmeleri için desteklenmeli.
- Hem üniversiteler hem sektör çelik yapı sistemine özel nitelikli eleman yetiştirilmesi için çalışmalı. Üniversiteler bu konuda yeni bölümler açarak gerekli insan kaynağını oluşturmalı.
- Çelik yapı sektör temsilcileri yeni yapım teknikleri ve teknolojileri geliştirmeli.
- Yapı sistemi her ne olursa olsun doğru malzeme, doğru projelendirme ve doğru uygulama için sıkı denetimler yapılmalı ve yaptırımlar uygulanmalı.
- Yapısal Çelik Derneği’nin bu konudaki öncülüğü ve yaptığı çalışmalar desteklenmeli.
- Kentsel dönüşüm süreçlerinde insanların mahallelerinden ayrılmalarına gerek kalmadan geçici bir süre yaşayacakları modül yapılar kurularak burada yaşamlarına devam etmeleri sağlanmalı.
